"He really is, in my opinion, the best player of the world", aldus de commentator over Ma Long na zijn afgetekende 4-0 finaleoverwinning tegen Wang Hao tijdens de Open van China. Ma Long revancheerde zich voor zijn nederlaag tegen Wang Hao op het WK en won opnieuw één van de sterkst bezette toernooien ter wereld.
Voor velen geldt hij inderdaad als de beste speler van dit moment. En terecht. Hij speelt tafeltennis volgens het boekje, heeft van al zijn concurrenten vaker gewonnen dan verloren en is ongetwijfeld opnieuw aanvoerder van de volgende wereldranglijst. Timo Boll zegt het zo: "Ma Long is door niemand af te stoppen, als hij locker (sic) is".
Toch is niet hij, maar zijn landgenoot en rivaal Zhang Jike de grote man van de afgelopen twee jaar. Hij leverde een unieke prestatie en werd wereldkampioen, olympisch kampioen en vorige maand opnieuw wereldkampioen. En dat zonder een keer tegen Ma Long te hoeven uitkomen. Ma Long haalt tot dusverre op de kritieke momenten van de allergrootste toernooien zijn niveau niet en dat wijst op 'iets mentaals'. Hoofdcoach Liu Guoliang gaf het vorig jaar al aan bij de Olympische Spelen, toen hij verraste door Ma Long niet te selecteren voor het enkelspel en te kiezen voor Wang Hao die mentaal sterker zou zijn. Blijkbaar is er in de Chinese opleiding nog beperkt aandacht voor mentale training en begeleiding van hun topspelers...
Wat Ma Long vorige maand in zijn ontluisterende verloren halve finale van het WK doormaakte, is iets wat bij veel sporters voorkomt. Hij was de man in vorm en voor velen de grootste favoriet voor de eindzege. De grootste druk was even weg omdat hij in de kwartfinale Tim Boll had verslagen en hij nu moest aantreden tegen een tegenstander waar hij al twee jaar noch van had verloren, noch iets van had te vrezen. Even een moment van ontspanning: hij lag goed op koers en het bereiken van de finale leek een formaliteit. Ma Long ging vooruit denken, verloor op dat moment zijn focus en startte niet scherp aan de wedstrijd. Een beginsituatie van onderspanning door onderschatting die er misschien niet zou zijn geweest als hij recent van Wang Hao zou hebben verloren. De onderspanning sloeg al snel om in overspanning doordat Wang Hao zijn kansen greep en een beter niveau haalde dan in voorgaande onderlinge ontmoetingen. Ma Long werd wanhopig en zag opnieuw tegen Wang Hao zijn droom in rook opgaan. Pas bij een tussenstand van 0-3 in games kon hij zich herpakken. Het resultaat speelde als het ware even geen rol meer en hij begon zijn aandacht te richten op zijn eigen spel. Bij een tussenstand van 2-3 leek ineens weer alles mogelijk. Bij Ma Long ging op dat moment zijn focus terug naar het resultaat waardoor zijn niveau opnieuw zakte.
Kortom, tafeltennis is meer dan alleen forehand en backhand. Mentale aspecten spelen in veel sporten een grote rol. Op veel momenten in een sportcarrière ligt bijvoorbeeld overwegend resultaatdenken op de loer. Dit is voor veel sporters een grote afleider die zorgt voor extra spanning.
Merijn de Bruin is columnist voor tafeltennis.nu en bekijkt vanuit het perspectief van topspeler én geaccrediteerd sportpsycholoog naar de psychologische aspecten van het toptafeltennis.
Wil je zelf leren hoe je met het mentale aspect van sport om kunt gaan? Merijn organiseert op zaterdag 24 augustus zijn tweede seminar "Sportpsychologie / Mental training" bij TTV Hilversum. Je kan je hier aanmelden.