De trainer van jeugdlandskampioen Litac, Lars Wildenborg, was met een van de spelers van dat team op stage in China.
Lars is trainer 4 en een van de weinigen in Nederland die zo goed als fulltime met zijn "vak" bezig is. Samen met Lars Banning, die komend seizoen 3e divisie gaat spelen bij Litac en die een van de spelers was van het kampioensteam, was Lars op trainingsstage in China. Tafeltennis.nu interviewde hem daarover.
Vraag: Je bent (als trainer 4) samen met speler Lars Banning op trainingsstage in China. Wat was de aanleiding hiervoor en wat zijn je speciale verwachtingen of doelen van de stage?
De oorspronkelijke aanleiding was het feit dat Lars graag naar China zou willen als hij zijn eindexamens zou halen. Dit speelde volgens mij vooral vorig jaar zomer of najaar. Destijds hebben we gezegd dat we eerst in januari naar Budapest zouden gaan en daarna verder zouden kijken naar een tweede trainingsstage binnen Europa, bijvoorbeeld Zweden. Zo gezegd zo gedaan. Echter bleek dit voorjaar dat er deze zomer niet veel mogelijk was in Zweden en dat China toch wel een vurige wens was. Zeker nu Lars tijdig klaar was met zijn eindexamens en ook ik het goed kon combineren deze zomermaanden. Tenslotte krijg je niet ieder jaar de kans om af te reizen naar het 'mekka' van het tafeltennis en een kijkje te nemen in de best gekwalificeerde keuken ter wereld.
Voor mij was het belangrijk om mijn technische en tactische baggage te vergroten en dan met name te kijken naar nieuwe aspecten en/of dingen die afwijken van de Europese visie op tafeltennis en wijze van spelen. Daarnaast denken we met zijn allen (grotendeels) te weten wat het 'geheim' is van het Chinese (Aziatische) tafeltennis. Graag wil ik met eigen ogen zien of deze veronderstelling klopt en wat zij nog meer anders doen ten opzichte van onze benadering van de sport.
Vraag: Het plannen en regelen van zo'n stage zal waarschijnlijk veel tijd vergen. Welke extra zaken moet je allemaal regelen (in vergelijking met een Europese stage) en hoe lang vantevoren ben je ermee begonnen?
Begin april heb ik contact gehad met Li Jiao. Zij heeft de eerste contacten voor ons gelegd in China en op deze wijze zijn we ook bij het internationale trainingscentrum (CTTA) in Chengdu terecht gekomen. Vervolgens zijn we op zoek gegaan naar vliegtickets en heeft de NTTB ons geholpen bij het verkrijgen van de juiste formulieren en het geven van uitleg voor de aanvraag van het visum. Dit heeft het ons een stuk makkelijker gemaakt. Het is wel belangrijk tijdig naar de Chinese Ambassade te gaan en zeker een halve dag uit te trekken alleen al voor de aanvraag. Na een kleine week kun je het visum ophalen, ook dit moet je doen in Den Haag.
Belangrijk is om een 'invitation letter' van het trainingscentrum te hebben voor de visumaanvraag en de boekingsbevestiging van je vlucht.
Verder moet je denken aan praktische zaken als de juiste inentingen en voeding. Nagenoeg alles wordt hier warm geserveerd en bereid in een behoorlijke hoeveelheid olie. Wat melkbrood kun je nog net krijgen, maar het is wel handig om wat voorraad mee te nemen als je gesteld bent op een Europees ontbijt (en evt. lunch). Daarbij kun je denken aan jam, leverpastei, pindakaas of Nutella en crackers.
Vraag: Hoe verloopt de communicatie met de Chinezen, de hotelmedewerkers, de trainers, de spelers?
De communicatie met de Chinese trainers, spelers en medewerkers is erg minimaal. Met gebaren (tafeltennistaal) kun je jezelf aardig uit de voeten maken in de zaal. Een oefening uitleggen in het Engels of een kleine dialoog voeren is in veel gevallen al te veel gevraagd. Bij de Chinese hoofdtrainer bestond het Engelse woordenboek enkel en alleen uit de woorden: match, finish en five o five.
En niet te vergeten van een creatieve mix van Chinees en Frans, waar zelfs een lokale Fransman niks van zou kunnen maken. Daarentegen konden we goed communiceren met de contactpersoon van het trainingscentrum, zij praatte wel Engels. Voor de rest konden we dagelijks een woordje wisselen met de trainers van de nationale jeugdselectie van Saudi-Arabië die in dezelfde periode als wij aan het trainen waren in Chengdu. Voor alles buiten het trainingscentrum is het erg aan te raden om je goed voor te bereiden, door het adres waar je naartoe wilt ook in Chinese tekens paraat te hebben. Hetzelfde geldt voor veel gebruikte woorden als taxi, winkelcentrum etc.
Vraag: In China zal alles nog een of meer stappen langer, hoger, harder zijn wat betreft de trainingen in vergelijking met Nederland. Hoe lang train je mee in China, met wat voor soort spelers (niveau en spelsystemen), welke niveau trainers, hoeveel uren per dag, hoeveel rustpauzes, etc.?
Wij trainen 10 dagen mee in China. In totaliteit zitten we 12 dagen in het trainingscentrum, met één dag rust en dag van aankomst. De spelers die hier trainen maken nagenoeg allemaal onderdeel uit van de regio/provincieteams in de verschillende leeftijden. Deze spelers zouden in Nederland zeker niet misstaan in de nationale divisies, waarvan de bovenkant van de groep goed mee zou kunnen in de eerste divisie. Bijna iedereen speelt aanvallend, forehand georiënteerd gericht op topspin. Backhand is echt ondergeschikt hier, alles gericht op het spelen van forehand over praktisch de hele tafel. Er wordt dan ook veel omgelopen in wedstrijden, hetgeen ook terugkomt in de oefenstof tijdens de trainingen.
Het valt op er veel dezelfde vastheidsoefeningen worden gespeeld gedurende een lange tijd per oefening. Volgens de Sauidische trainers worden deze oefeningen al zo'n 15 jaar gespeeld en is er niets veranderd in de oefenstof. Ook speelt iedereen dezelfde oefening en wordt er niet of nauwelijks gedifferentieerd. In Chengdu zijn spelers met penhoudergreep een uitstervend ras. Er wordt veel gespeeld met shakehandgreep, gelijk aan de ontwikkeling op mondiaal niveau.
Wat opvalt is dat er enorm veel wedstrijden worden gespeeld, bij voorkeur met inzet (in de vorm van geld). Voor een bepaald deel van de groep geldt: er wordt alleen alles gegeven als er wat op het spel staat. Bij deze spelers zijn wedstrijden zonder inzet en trainen echt van ondergeschikt belang, tot frustatie van nagenoeg iedere externe speler. In de praktijk komt het er op neer dat deze groep uitblinkt in het onderbreken van oefeningen door constant te praten met de buurman, een rondje door de zaal te lopen, om zich heen te kijken en een halve minuut doet over 1 of 2 ballen rapen. Dit staat lijnrecht tegenover het beeld dat wij als Europeanen van China hebben; gedisciplineerd en keihard werken. Sterker nog, als je dit tegen de Chinese trainers zegt, doen ze alsof hun neus bloedt of ze kijken bewust weg op de momenten dat het gebeurt. Er wordt structureel niet ingegrepen, althans in het trainingscentrum in Chengdu niet. Natuurlijk hebben niet alle spelers deze instelling, maar je moet wel weten wie je tegenover je hebt.
Dagelijks wordt er 2x 2 uur getraind. Officieel is dit 2x een kwartier langer maar na 2 uur vinden de Chinezen het wel mooi geweest. Er wordt getraind van 9:00-11:15 uur en van 15:00-17:15 uur. Daartussen is er lunch en gelegenheid om te rusten op de kamers. Deze zitten in hetzelfde gebouw als de trainingszaal.
Het niveau van de Chinese hoofdtrainer is lastig in te schatten. Alleen al omdat ik hem in 10 dagen misschien vijf aanwijzingen heb zien geven. Na meerdere malen 'klagen' bij de contactpersoon heeft hij Lars twee aanwijzingen gegeven. Al moesten we daar wel 4 of 5 dagen op wachten. Om even aan te geven dat het heel moeilijk is om er achter te komen hoe (o.a. welk niveau) je een dergelijke trainer moet inschatten.
Vraag: Hoe zijn de omstandigheden en faciliteiten rondom de training wat betreft douches, massages, fysio, krachttraining, kantine, conditietraining?
De kamers met bijbehorende faciliteiten (bijv. douche) zijn goed en schoon. Dat geldt ook voor de krachtruimte, deze bevat alle apparaten die je nodig hebt voor (specifieke) krachttraining en is helemaal van deze tijd. Voordeel is dat alles in hetzelfde gebouw zit en je dus geen tijd kwijt bent om je te verplaatsen. Fysio en massage hebben wij zelf niet nodig gehad, maar ik denk dat er op aanvraag veel mogelijk is. Dat is trouwens wel echt een pluspunt aan het trainingscentrum, je hoeft maar te vragen en ze doen echt heel veel voor je als 'buitenstaander'. De eetgelegenheid moet je je voorstellen als één grote eetzaal met hier en daar wat afscheidingen. Voldoet aan de basisvoorwaarden en de Chinezen trachten om wat Europese gerechten op te dienen, naast de Chinese maaltijden.
Vraag: Je maakt zo kennis met een veel hardere wereld denk ik in China en de Chinese sport. Kun je dit kort beschrijven en had je dit verwacht?
Ik had niet verwacht dat je als Europeaan zo op jezelf aangewezen bent hier. Speelt ook een rol dat je met z'n tweeën bent hier, waardoor je niet veel afleiding van andere kanten hebt. Al verandert er in de kern niet zoveel als je kijkt naar de betrokkenheid c.q. het contact van de Chinezen naar ons toe, ook al zou je wel met een grote groep zijn. Dit contact is echt minimaal, dat bedoel ik ook met op jezelf aangewezen zijn (door een aantal tafeltennissers zelfs eenzaamheid genoemd). Waar de medewerkers je buiten de zaal zo goed mogelijk proberen te helpen (zoals gezegd), ben je wat betreft de core business (het tafeltennis) echt een eilandje hier in China. Daar moet je tegen kunnen en/of goed kunnen relativeren voor jezelf (of iemand hebben die je daarbij helpt). Anders kan het een gevecht met jezelf worden zonder einde. Je moet je voorstellen dat de hoofdtrainer hier de 'wacht' houdt tijdens de trainingen, alles overziet en een rondje door de zaal loopt zo af en toe. Er is meer contact met mobiele telefoon en het luchtledige dan met de spelers. Eigenlijk komt dit best wel overeen met het straatbeeld dat wij hebben ervaren. Als jij niet aan de kant gaat, kan het zijn dat er een Chinees door je heen loopt. Alleen als men ergens op moet wachten is er een ander principe dat op gaat: zo snel mogelijk om de rij heen, zonder blikken of blozen.
Daarbij de aantekening dat de gemiddelde tafeltennissende Chinees meer aanleg heeft, sneller en behendiger is en je weet dat je als Nederlandse speler op je tenen moet lopen om voet aan de grond te krijgen. Genoemde zaken zijn zeker niet enkel negatief bedoeld, maar des te meer om een beeld te schetsen dat het niet alleen om die ene correctie tijdens die ene oefening gaat, maar veel meer om alles daaromheen. Een algehele ervaring waar je niet alleen als sporter maar ook zeker als persoon rijker en sterker van wordt. Al is dat tijdens de moeilijke momenten (die je als speler hoe dan ook zult ervaren) misschien moeilijk voor te stellen.
Vraag: Kun je enkele 1e indrukken geven van zaken die je wat betreft trainingsinhoudelijke zaken hebt opgepikt in de zin dat je die zelf wel eens zou willen uitproberen?
Jazeker, meer ruimte creëren voor het spelen van wedstrijden tijdens de trainingen. En daarin proberen om een situatie te creëren waarbij het ergens om gaat. Zodat er voor de spelers geen ruimte meer is voor excuses (het is maar een trainingspotje of ik heb al zolang getraind) en de spelers genoodzaakt zijn het maximale van zichzelf te geven en te leren om te presteren onder een zekere spanning / druk. Dit is volgens mij heel goed trainbaar, maar wordt in Nederland veel te weinig gedaan.
Ten tweede wil ik bepaalde vastheidsoefeningen laten beginnen vanuit een service, iets dat ik en andere trainers weinig doen in Nederland. Uitgangspunt is überhaupt veel meer serveren tijdens trainingen, tenslotte start de helft van de punten tijdens een wedstrijd vanuit de service. Hier kunnen wij ons als Nederlanders veel meer in bekwamen.
Vraag: Zie je bij de Chinese spelers in de trainingsgroep nog speltechnische nieuwe zaken die Europees gezien nog geen gemeengoed zijn?
Het dun raken en differentiëren van services vanaf jonge leeftijd. Een voorbeeld is de omgelopen 'omgekeerde' zij backspin of zij topspin service die, iets langer dan kort, naar de forehand van de tegenstander wordt gespeeld (om verwarring te voorkomen: het gaat in deze niet om de reguliere omgekeerde service maar om een verkorte uitvoering van die beweging waarbij de arm als geheel wordt gebruikt samen met inzet van heup en bovenlichaam. De pols speelt hierin geen centrale rol zoals wel gebeurd bij de reguliere omgekeerde service).
Het ontwikkelen van de explosiviteit in de onderarmbeweging waarmee de forehand opening gespeeld wordt. Ook technisch gezien wordt deze beweging anders uitgevoerd dan in Europa; de arm wordt namelijk veel verder gestrekt voor de inzet van de beweging. Net niet overstrekken zeg maar. Door middel van deze 'strekking' gecombineerd met de enorme explosiviteit krijg je een gigantische power in de forehand opening. Iets dat in mijn ogen in Europa minder voorkomt tot op heden.
Vraag: Voor welke Nederlandse trainers en spelers zijn dit soort stages interessant denk je? Hoe fanatiek moet je zijn en wat voor basis moet je hebben om enigszins mee te kunnen komen als trainer en speler?
Goede vraag. Dat kan ik natuurlijk niet voor andere trainers bepalen, maar ik denk voornamelijk voor jonge ambitieuze trainers en voor trainers / coaches die al lange tijd op dezelfde plaats / omgeving werken. Voor deze laatste groep kan de Chinese werkwijze, benadering en cultuur heel verfrissend werken. Zeker omdat het veel verder gaat dan alleen het corrigeren in de zaal alleen. Het geeft je een heel ander beeld van hoe men in China kijkt naar het complete plaatje van het opleiden naar een (potentiële) topsporter / professional. Zeker als je al wat langer op dezelfde plaats werkt kan dit best 'schokkend' zijn, omdat het erg in kan gaan tegen je eigen vaste werkwijze en patronen.
Voor jonge trainers is het goed als het gaat om een stukje bekendheid met een totaal andere benadering (van tafeltennis en het leven) en het ervaren van een vreemde (sport)cultuur.
Vraag: Ben je van plan dit soort stages vaker te doen in de toekomst? Ook nog andere landen waar je graag heen zou willen?
Ik zou dit soort stages zeker vaker willen doen in de toekomst. Graag zou ik nog eens ergens anders in Azië in de keuken willen kijken. In dat geval is het communicatie aspect wel voorwaarde nummer 1. Kortom, op voorhand wil ik zeker weten dat ik van gedachten kan wisselen met de verantwoordelijk trainer / coach. Met de ervaring die ik nu heb weet ik gewoon dat dat een trainingsstage zoveel nuttiger / leerzamer kan maken voor jezelf en voor je speler(s).
Het klinkt gek, maar met deze ervaring kan ik de stages binnen Europa weer veel beter op waarde inschatten. Daar bedoel ik mee dat nu nog maar eens duidelijk is geworden hoe belangrijk het communicatie aspect is bij het organiseren van een trainingsstage in het buitenland. Hoe prettig het is dat je jezelf makkelijk kunt uitdrukken en informatie kunt uitwisselen, iets waarvan we nog wel eens denken dat het altijd vanzelfsprekend is. Oftewel, China is hele mooie en onuitwisbare ervaring die je voor altijd met je meedraagt, maar zeker niet het einde. Dichterbij huis kun je inhoudelijk (speltechnisch) grotere stappen maken volgens mij.
Op korte termijn zou ik graag naar Zweden en Engeland willen om daar een kijkje te kunnen nemen. Verder zie ik een aantal meerdaagse bezoeken aan Duitsland als ideale mogelijkheid om mij te verder bekwamen als trainer.
Vraag: Wat doe je de komende weken?
Komende week ben ik bij de Tafeltennis School Den Haag om vanaf maandag t/m vrijdag een trainingsstage te geven aan een grote groep met toptalenten. Daar kan ik mijn China-ervaringen gelijk ook in de praktijk brengen. Boris de Vries is daar ook als trainer aanwezig.